Phát hiện tờ Sắc phong quí, hiếm thời Gia Long ở Mỹ Xương, Cao Lãnh

Theo sách Đại Nam Nhất Thống Chí, tập 5 - Quốc sử quán triều Nguyễn, phần nhân vật tỉnh Định Tường, trang 135 ghi: “Nguyễn Văn Thư, khảng khái có khí tiết. Lúc đầu chiêu mộ nghĩa dõng, Tôn Thất Hội đi đánh giặc, trải làm đến hậu quân phó tướng, Khâm sai chưởng cơ, theo đi đánh Thị Nại, bị đại bác của giặc bắn chết, được tặng Chưởng dinh liệt thờ ở miếu Trung hưng công thần”.

Sắc phong ca ngợi tuyên dương công tích, truy tặng, ban phong tước hiệu cho Thư Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thư.

Phiên âm:

Sắc cố: Tiền quân dinh Phó tướng Khâm sai Chưởng cơ Thư Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thư hổ lược kỳ tài biền lâm cực phách, phản bái tối tiên yết giá, trung thành chi chí khí khổng chương, thôi luân dĩ thứ dương tiên, dũng cảm chi uy danh tố trứ. Tao ngộ tế hưng long chi vận, trì khu phân hàn mã chi lao, quân thinh vạn đội tỳ hưu, bộ tướng nhậm Tiền doanh chi phó. Tặc thế liên đồn phong nghĩ, chu sư đương chính diện chi xung, loan cung vị quải ư Phù Tang bảo kiếm cự trầm ư quế hải. Thi thạch nhất trường oanh liệt, tảo thù mã cách chi tâm, ba đào vạn khoảnh uông dương, khinh thị hồng mao chi mệnh. Truy tư tráng chí nghi tích vinh danh khả gia tặng: Đặc Tiến Phụ Quốc, Thượng Tướng Quân, Thượng Trụ Quốc, Khâm sai Chưởng dinh Thư Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thư. Ích uy dũng ư huy, chước diệu di chương dụng, biểu nhĩ nhị thập nhất tải tinh trung chi tiết. Trạc dương chính khí mạc tương dư, ức thiên vạn niên hồng nghiệp chi truyền, ê nhĩ tiềm hinh phục tư, minh mệnh cố sắc.

Gia Long thập tam niên cửu nguyệt thập nhị nhật.

Dịch nghĩa:

Sắc phong cho: Tiền quân dinh Phó tướng Khâm sai Chưởng cơ Thư Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thư là bậc kỳ tài trí dũng song toàn, một trong những người theo hầu vua sớm nhất, ý chí trung thành tuyệt đối, gặp hiểm nguy không chùn bước, danh tiếng dũng cảm lẫy lừng. Duyên tao ngộ lúc vận nước rối ren, phận rong rủi gian lao khó nhọc, vạn quân ta vang tiếng dũng mãnh kiêu hùng, Thư đương nhậm chức bộ tướng Phó Tiền doanh. Nhưng thế giặc liên đồn đông như kiến cỏ, thuyền giặc giăng đầy bao vây trước mắt chắn lối xông ra, cung nỏ chưa kịp giương đã rơi, kiếm báu Phù Tang vội chìm nơi biển quế, một trận chiến oanh liệt can trường, sớm bày tỏ tấm lòng của bậc trượng phu, muôn trùng sóng dữ dâng trào vẫn xem tính mạng nhẹ tựa lông hồng. Trẫm luôn nhớ đến ý chí quật cường đáng được vinh danh thiên cổ ấy, nay ban tặng tước: Đặc Tiến Phụ Quốc, Thượng Tướng Quân, Thượng Trụ Quốc, Khâm sai Chưởng dinh Thư Ngọc Hầu, uy danh làm rạng rỡ tự hào cho cả dòng tộc quê hương, để biểu dương cho hai mươi mốt năm tận trung tiết tháo. Chí khí chính trực vừa sáng tỏ rộng lớn lại vừa âm thầm hỗ trợ lẫn nhau để nghiệp lớn truyền mãi nghìn vạn năm không dứt. Mau khẩn cấp lưu truyền rộng khắp để tiếng thơm được giữ mãi muôn đời. Hãy làm sáng tỏ mệnh lệnh tờ Sắc này!

Gia Long, ngày 12 tháng 9 năm thứ 13.

Tờ sắc được làm bằng chất liệu vải lụa, ngã màu vàng, dài 115cm, rộng 75cm xung quanh thêu mây cuộn và mười con rồng, chân có bốn móng (thêu thủ công). Mỗi bên chiều dài tờ Sắc thêu bốn con rồng, ở mỗi cạnh chiều rộng thêu hai con rồng. Hiện trạng tờ Sắc còn gần như nguyên vẹn, chỉ ở bìa bị nhâm đôi chỗ. Đây là tờ Sắc quí, hiếm mang tầm vóc ở khu vực Nam bộ so với những tờ Sắc phát hiện từ trước tính đến thời điểm hiện tại, bởi những lý do sau:

+ Chất liệu tờ Sắc bằng lụa (các tờ Sắc phát hiện trước đây bằng giấy dó);

+ Sắc phong của vua Gia Long các sắc phong phát hiện trước đây đều sau triều Gia Long;

+ Ấn đóng trên tờ Sắc là ấn Phong Tặng Chi Bảo, là ấn được đúc trước ấn đóng trên các lá Sắc phát hiện trước đây - ấn Sắc Mệnh Chi Bảo.

Khán Sắc

Sắc phong Thư Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thư

Hoa văn thêu rồng xung quanh tờ Sắc

Với giá trị lịch sử, vật chất quí, hiếm của tờ Sắc, đoàn khảo sát tiến hành vận động gia đình chủ nhân tờ Sắc giao cho cơ quan chuyên môn là Bảo tàng Đồng Tháp - nơi có thiết bị, chuyên môn bảo quản, kéo dài tuổi thọ hiện vật, phục vụ công tác trưng bày nghiên cứu khoa học, lịch sử v.v... đồng thời phát huy giá trị lịch sử tờ Sắc phong tốt hơn. Tuy nhiên, theo nguyện vọng ông Nguyễn Văn Mương, chủ nhân hiện vật cũng như bà con trong gia tộc mong muốn được lưu giữ tờ Sắc phong tại gia đình, đồng thời đề xuất các ngành, các cấp hỗ trợ kỹ thuật bảo quản để kéo dài tuổi thọ tờ Sắc, phục chế, nhân bản tờ Sắc để phục vụ việc cúng tế trong gia đình và nghiên cứu, trưng bày để tránh làm ảnh hưởng đến tờ Sắc gốc.

Với chức năng quản lý nhà nước về di sản văn hóa, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có văn bản đề nghị Tỉnh hỗ trợ chủ nhân hiện vật bảo quản tờ Sắc: Phục chế tờ Sắc để sử dụng thờ cúng trong gia tộc và giao Bảo tàng Đồng Tháp bảo quản phục vụ công tác nghiên cứu, trưng bày, đồng thời trang bị thiết bị, hỗ trợ gia đình chủ nhân bảo quản an toàn, chống mất cắp hiện vật./.